Sam grad Heraklion (Iraklion) za mnoge nije najpoželjnija destinacija za letovanje ali ako već dolazite na ostrvo Krit bila bi prava šteta da ga ne posetite.U neposrednoj blizini Irakliona se nalaze brojna letovališta i svi koji provode odmor u nima izdvoje bar jedan dan za posetu ovom gradu.U nastavku teksta saznajte koje bi sve znamenitosti trebalo videti i šta sve možete obići.
Prestonica Krita, Iraklion, je luka sa dugačkom i interesantnom istorijom. Kroz tu dugogodišnju istoriju, Iraklionom su vladali Vizantijci, Mavari, Venecijanci i Osmanlije pre nego što se Krit pridružio savremenoj Grčkoj u 20. veku.
Venecijanci su vladali ostrvom tokom kasnijeg srednjeg veka i renesansnog perioda i za to vreme su sagradili (za to doba) savremen, četiri kilometra dugačak odbrambeni zid koji je odolevao napadima Osmanlija čak 21 godinu. Mnogo ranije, Knosos, na brdima na jugu, bio je centar Minojske civilizacije i zovu ga najstarijim grčkim gradom.
Kompleks palate na arheološkom nalazištu predstavlja lavirint ruševina, a zidovi su još uvek pokriveni freskama starim hiljadama godina. Mnoga minojska blaga se čuvaju u Arheološkom muzeju u Iraklionu, te je ovo najbolje mesto za proučavanje ove civilizacije.
Šta sve treba videti u Iraklionu?
Venecijanska luka
U zapadnom delu Irakliona se nalazi nova luka, na mestu gde se i u doba venecijanske vladavine odvijala sva pomorska aktivnost. Na ulazu u luku se nalazi tvrđava Koules, o kojoj ćemo uskoro pričati. Na obali se nalaze dva odvojena reda lukova, ostaci venecijanskog arsenala i skladišta brodogradilišta. Ove strukture nam daju naznaku koliko je venecijanska mornarica bila sofisticirana u to doba.
Ovde možete provesti ugodne trenutke šetajući duž utvrđenja i gledajući na predivno more.
Tvrđava Koules
Ova četvrtasta građevina je sagrađena tokom venecijanske vladavine, u 16. veku, kao odbrana za luku. Gradnja tvrđave je trajala između 1524. i 1540. godine, a sagrađena je na mestu stare tvrđave, koja je podignuta kada su Venecijanci prvi put zauzeli Heraklion, u 13. veku.
Nije veliko čudo što je ova tvrđava izdržala test vremena – spoljni zidovi su na pojedinim mestima debeli i do 8.7 metara. Izdržala je i drugu najdužu opsadu svih vremena, Opsadu Kandije, kada su Turci bili na kapijama grada čak 21 godinu, od 1648. do 1669. godine, pre nego što je grad konačno pao.
Sa gornjeg nivoa tvrđave se jasno vidi luka, dok se u zasvođenim prolazima na donjem nivou mogu videti topovi, topovska đulad, table sa informacijama i kratak film o istoriji tvrđave.
Venecijanske zidine
Heraklion je imao nekakav odbrambeni zid tokom Prvog vizantijskog perioda, koji je počeo u 4. Veku. Njega su ojačali Mavari tokom 9. i 10. Veka, a zatim i Vizantinci nakon što su ponovo zauzeli grad. Međutim, Venecijanci, koji su odgovarali na rastuće pretnje iz Osmanskog carstva, su otišli korak dalje. Od 1462. do 1560. godine, oni su sagradili gotovo sasvim neprobojan sistem utvrđenja, dugačak četiri kilometra, sa četiri kapije i nekoliko bastiona, okružen šancem.
Poređani u prave linije, ovi zidovi su značajno pomogli u odbijanju turskih napada čak 21 godinu – smatra se da je opsada koštala tursku vojsku bar 100.000 života. Na kraju su ipak uspeli da prodru kroz Zapadnu kapiju 1669. godine. Ovo sudbonosno mesto možete posetiti i danas i uživati u renesansnim arkadama i nadsvođenim prolazima.
Venecijanska Lođa
Ovaj spomenik iz 17. veka je još jedan podsetnik na venecijansku vladavinu. Lođa je bila mesto na kom se skupljalo plemstvo iz Irakliona kako bi raspravljalo o političkim i trgovačkim pitanjima. Za vreme osmanske vladavine, Lođa je postala sedište zvaničnika za finansije, kao i generalnog sekretara koji je bio odgovoran za medijaciju između iraklionskih hrišćana i turskih vlasti.
Do kraja 19. veka, lođa je bila gotovo sasvim ruinirana, a potpuno je obnovljena tek nakon Drugog svetskog rata. Od tada ova zgrada služi kao gradska većnica i u njoj zaseda okružni savet. Lođa je danas zatvorena za posetioce, ali je možete razgledati kroz arkade u prizemlju.
Fontana Morosini
U blizini Lođe se nalazi Trg lavova, jedno od najživljih mesta u starom centru Herakliona. Turisti koji šetaju gradom obično sede u kafićima i restoranima na ovom trgu. Naravno sve oči su uprte u ovaj spomenik, koji je otkriven 1628. godine, nakon više od godinu dana gradnje. Voda stiže preko akvadukta dugačkog 15 kilometara, koji dovodi vodu sa planine Juktas. Iz donjeg bazena je uzdignut osmougaoni pijedestal sa četiri lavovske glave, koje su trgu i dale ime. Donji bazen je ukrašen reljefima sa prizorima iz grčke mitologije – nimfama i bogom Tritonom.
Heraklion Plaža Amudara
Ako imate dovoljno vremena možete da se okupate na gradskoj plaži.
Zapadno od centra Herakliona nalazi se Amudara, plaža koja se proteže na oko šest kilometara. Pet delova za kupanje duž plaže gotovo svake godine dobijaju Plavu zastavicu zbog uređenosti plaže i kvaliteta vode.
Plaža je dovoljno dugačka da ugosti ljude koji vole energiju i gužve, kao i one koji žele tišinu i mir. Talasi na plaži su umereni, a uslovi za surfovanje su prilično dobri.
Na zapadnom obodu ove plaže se nalazi veličanstvena klisura Almiros, na ulazu močvare Almiros, zelene oaze u sušnoj klimi ostrva Krit.
>>> Krit plaže: 10 najlepših plaža od istoka do zapada ostrva
Muzeji
Arheološki muzej u Heraklionu
Ako želite da naučite nešto o minojskoj civilizaciji, ovo je najbolje mesto na svetu. Artefakti sa čitavog Krita su donošeni u Heraklion, a većina njih predstavlja prava remek dela antičke umetnosti. Jedan od primera je čuvena slika u pirodnoj veličini,Princ od ljiljana, sa freske naslikane na ulazu u palatu. Procenjuje se da je slikana između 1600 i 1500. godine pre nove ere. Tu je i Festski disk iz istoimene palate, glineni disk prečnika 15 centimetara, pokriven sa 241 gravurom, čija značenja ni danas nisu poznata.
Ostali značajni aftefakti koje poseduje arheološki muzej u Heraklionu uključuju figuru Zmije Boginje, privezak u obliku pčele iz Malije, riton (sud) u obliku glave bika iz Knososa i mnoštvo dekorativnog oružja, grnčarije, freski, glinenih figurina i zlatnog nakita.
>>> Herasonisos Krit smeštaj, noćni život, plaža, utisci
Istorijski muzej Krita
Ako želite da saznate šta se sve dešavalo na Kritu nakon pada Minojske civilizacije, produžite u Istorijski muzej. Tu ćete saznati mnogo o istoriji ostrva, počev od 4. veka nove ere. U galerijama se nalazi mnoštvo skulptura, fresaka, nakita, novčića, rukopisa, ulomaka, tkanina, topova, malih ikona, keramike i još mnogo toga.
Maketa velika četiri puta četiri metra pokazuje kako je Iraklion izgledao tokom vladavine Venecijanaca.
Velika pažnja je posvećena i Bici za Krit, koja se odigravala od 20. maja do 1. juna 1941. godine, kada su Sile osovine pokorile ostrvo, ali tek nakon velikih gubitaka.
Još jedan ponos ovog muzeja su dve slike velikog renesansnog slikara El Greka, koji je rođen na ostrvu Krit. Te slike su Krštenje Hristovo i Pogled na Sinajsku goru.
Muzej prirodnjačke istorije
U nekadašnjoj termoelektrani se nalazi Muzej prirodnjačke istorije, koji je danas pod upravom Kritskog univerziteta. Izložbe pokrivaju zoologiju i botaniku istočnog Mediterana, kao i kritsku paleontologiju, mineralogiju i geologiju. Ovde možete upoznati divlje životinje sa Krita, a različiti ekosistemi su detaljno prikazani „mega-dioramama“. U „Živom muzeju“ možete videti i ribe, insekte i gmizavce sa ovog ostrva u akvarijuma i terarijumima. Seizmičke aktivnosti nisu iznenađujuća pojava na Kritu, i grad je bio epicentar katastrofalnog zemljostresa 365. godine nove ere. Na „seizmičkom stolu“ možete lično iskusiti zemljotres i čuti interesantne stvari o ovoj pojavi.
>>> Retimno Krit za letovanje, plaže, cene, utisci i iskustva
Crkve
Crkva Aagios Minas
Sa mestom za 8.000 posetilaca, ova crkva je jedna od najvećih u grčkoj. Građena je više od 30 godina tokom druge polovine 19. veka, a projekat je bio odložen zbog Kritske revolucije protiv Osmanskog carstva, koja je trajala od 1866 – 1869. godine. Interesantan je podatak da je gradnju delimično finansirao i sultan Abdul Aziz.
Ostanite unutra bar neko vreme i razgledajte freske apostola i slike sa biblijskim motivima urađene u vizantjskom stu.
Još jedna divna karakteristika je ikonostas, napravljen od mermera koji je zamenio originalni drveni ikonostas.
Sveta Katarina Sinajska
Pored crkve na Trgu svete Katarine nalazi se stara manastirska crkva, sagrađena u desetom veku. „Preživela“ crkva datira iz 16. veka, a u to vreme je bila i škola za nauku, književnost i umetnost. Smatra se da je slikar El Greko bio jedan od učenika ove škole. I Mihael Damaskinos, koji se smatra jednim od najvećih post-vizantijskih slikara sa Krita, je takođe bio ponos ove škole. Smatra se da je on naslikao šest veličanstvenih ikona koje obrazuju centralni deo muzeja. Ovde danas možete videti mnoštvo slika, rukopisa, crkvenih odeždi i drvenih skulptura.
Crkva svetog Tita
U večito prepunoj ulici 25. avgusta nalazi se crkva svetog Tita, najstarija crkva u gradu Heraklion posvećena svetom Titu, prvom kritskom biskupu. Crkva je sagrađena 961. godine i njenu gradnju je naložio car Nićifor II Foka, nakon što je vizantijska vojska ponovo zauzela ostrvo.
Čitav milenijum nakon toga, crkva je neprestano obnavljana jer su je požari i zemljotresi uništavali. Poslednji se desio 1856. godine i crkva je sagrađena ispočetka. Zanimljiva stvar vezana za ovu rekonstrukciju je to što se desila pod osmanskom vladavinom, tako da je prvobitna namera bila da to bude džamija. Minaret je skinut 1920. godine, a 1925. fodine se započelo sa preuređenjem u pravoslavnom stilu. Najveća relikvija u crkvi jeste lobanja svetog Tita, koja je u 17. veku odneta u Veneciju, ali je kasnije vraćena crkvi.
>>> Hanija Krit
Bazilika svetog Marka
Na nekoliko metara od fontane Morisini nalazi se ogromni trem još jednog čuvenog spomenika iz venecijanske ere. Bazilika svetog Marka je sagrađena čim su Venecijanci pokorili grad u 13. veku i posvećena je njihovom svecu zaštitniku. Ova bazilika je simbol venecijanske moći i bila je prostor za zvanične ceremonije, kao i mesto na koje je venecijansko plemstvo odlazilo da se odmara.
U vreme osmanske vladavine, bazilika je postala džamija i tada je zvonik zamenjen minaretom koji je skinut u 20. veku. Danas je ova zgrada Okružna umetnička galerija i otvorena je gotovo svakog dana.
Knosos
U blizini Herakliona nalazi se i čuveni Knosos.Polumitski Knosos je grad iz bronzanog doba i palata koju je sagradila Minojska civilizacija. Ovo mesto je naseljeno oko 9.000 godina i dostiglo je svoj zenit oko 2.000 godina pre nove ere, kada je palata i sagrađena. Knosos nam je dobro poznat kroz mnoge mitološke ličnosti iz tog grada, kao i zbog same palate – svako je čuo za kralja Minosa, Minotaura, Dedala i Ikara.
Dok istražujete ruševine palate na brdu Kefala, naučićete mnogo o drevnim zemljotresima i ratovim i videti prilično sofisticiranu arhitekturu opremljenu gipsom, otvorima na plafonima i sistemima za drenažu i dovod vode.
Prestona dvorana, svete grobnice i kripte se nalaze u zapadnom krilu, dok su se u istočnom krilu nalazile sobe i dvorane za prijem.
Na južnoj strani se nalazi Koridor procesije, na čijem je ulazu naslikana freska Princ od ljiljana, dok se na severu nalaze ostaci freske Lov na bikove.
Vinski turizam
Još jedan dobar način da se upoznate sa antičkom istorijom Krita jeste da krenete na putovanje po brdima južno od Herakliona. Na više od 300 metara nadmorske visine ćete videti vinograde koji daju najbolja svetska vina. Ako želite, možete zakazati turu i degustirati vino u tri vinarije u blizini Irakliona: Domen Paterianakis, Lirarakis i Dulufakis. Vinarija Lirarakis uzgaja uglavnom lokalne sorte i pomogla je u očuvanju dve stare sorte koje potiču sa Krita.
U vinarijama možete obići objekte za proizvodnju smeštene u idiličnim predelima, čuti zanimljive stvari o pravljenju vina od vlasnika i uživati u degustaciji.
Utisci i iskustva
Utisci mnogih turista mogu u početku biti prilično negativni a poseta ovom gradu izgledati kao noćna mora, pogotovo ako dođete očekujući da ćete videti slikoviti mali ostrvski grad. Umesto idiličnog ostrvskog mesta vi ste se našli u petom najvećem gradu u Grčkoj, ružan je i moderan… vrtlog saobraćaja, betona i prašine. Ali iza ove fasade – kao i u slučaju Atine – možete otkriti živahnu malu metropolu sa velikim brojem atraktivnih mesta koja brzo menjaju početne negativne utiske.Što duže ostanete u ovom gradu utisci će vam biti pozitivniji, tako barem pokazuju iskustva većine.
