Budimpešta je glavni grad Mađarske i deveti najveći evropski grad, sa više od 1.7 miliona stanovnika. Budimpešta ima dugačku i zanimljivu istoriju. Nekada su to bila dva grada, a u jedan su spojena 1873. godine.
Ako idete na vikend izlet i imate samo dva dana za obilazak Budimpešte, evo i koje sve atrakcije možete obići za tako kratko vreme.
Prvi dan
Kada se ujutru probudite, uživajte u tome što je grad još uvek miran. Ako u hotelu nemate besplatan doručak, zaputite se u neki kafić i pojedite pecivo uz kafu. U Budimpešti postoje dva dela: Budim i Pešta. Najbolje je da odete prvo u Peštu i odatle započnete obilazak, jer je tamo centar i stara Jevrejska četvrt.
Ako volite organizovane obilaske, najbolje je da krenete sa besplatnim vodičem – sa Verešmartijevog trga svakog jutra u 10 sati kreću organizovane ture, koje se ne plaćaju.
Ako ne volite grupne obilaske, ili ako želite da sami određujete svoj tempo, zaobiđite ovu grupu, ali ipak na izlet krenite sa Verešmartijevog trga. Na ovom trgu se nalazi mnoštvo restorana i kafića, a u blizini je i veliki trgovački centar, kao i mnoštvo menjačnica. Odavde možete krenuti do Bazilike sv. Ištvana, neoklasične katoličke crkve sagrađene 1905. godine. Crkva je dobila ime po mađarskom kralju Ištvanu, i njegovi posmrtrni ostaci se nalaze u toj crkvi. Ako želite panoramski pogled na ceo grad, možete se popeti u kupolu ove crkve. Do nje vodi 364 stepenika ili možete krenuti liftom, a ulaz u kupolu se naplaćuje 1.600 mađarskih forinti.
Iz crkve možete nastaviti na sever duž Dunavskog keja prema zgradi Parlamenta. Pre zgrade parlamenta nalazi se istorijski spomenik, Cipele sa dunavskog keja, skulptura postavljena u čast hiljada jevreja pogubljenih na ovom mestu.
Tokom zime 1944-1945 godine, članovi tada vladajuće Partije strelastog krsta su doveli hiljade Jevreja na obalu dunava, naterali ih da izuju cipele i streljali ih tako da odmah padnu u reku, čija je struja odmah odnela leševe. Godine 2005. postavljena je skulptura koja predstavlja 60 cipela, i ovaj spomenik je podignut u slavu onih koji su tokom te užasne zime izgubili svoje živote na obali Dunava.
Povezano>>> Šta videti u Budimpešti – vodič sa slikama
U blizini ove promenade nalazi se čuveni Mađarski parlament. Zgrada Parlamenta se smatra jednom od najlepših u celoj Evropi. Završena je 1904. godine i urađena je u gotskom stilu, sa simetričnom fasadom i velikom kupolom. Obiđite celu zgradu kako biste je lepo videli iz svih uglova. Ova zgrada je zaista predivna. Ako naiđete u pravo vreme, možda vidite i smenu straže. Ovo je treća najveća zgrada parlamenta na svetu, a unutra je podjednako lepa kao i spolja. Svakog dana možete otići u obilazak sa organizovanom turom, ali se potrudite da unapred rezervišete kartu, jer se brzo razgrabe.
Kada budete pravili pauzu za ručak, ne propustite priliku da probate neki od tradicionalnih mađarskih specijaliteta – gulaš, riblju čorbu ili palačinke sa mesom. I ako ‘ćete provesti vikend u Budimpešti obavezno probajte mađarsko vino – veoma je ukusno, a i jeftino.
Nakon ručka, zaputite se u Jevrejsku četvrt i istražite bogatu istoriju i kulturu Jevreja u Mađarskoj. U Budimpešti se nalazi druga po veličini sinagoga na svetu. Velika sinagoga je sagrađena između 1654. i 1859. godine i nalazi se u Dohanjijevoj ulici. Ova sinagoga je najveća u Evropi i u nju staje više od 3.000 ljudi. U samoj zgradi i dvorištu nalaze se Jevrejski muzej, Hram heroja i Memorijalni park Raula Valenberga. Muzej je otvoren svakog dana osim subotom, i ulaz se plaća 2.000 forinti.
U blizini Velike sinagoge se nalazi još mnogo sinagoga, a svaka je sagrađena u jedinstvenom arhitektonskom stilu. U Jevrejskoj četvrti nalazi se nekoliko „košer“ restorana, gde možete svratiti i probati tradicionalna jevrejska jela.
Nakon celodnevne šetnje, najbolje je da odete u banju Sečenji, do koje ide metro M1. U blizini se nalazi i Trg Heroja, jedan od najvećih trgova u Budimpešti. Na ulazu na trg nalaze se Muzej lepih umetnosti i Palata umetnosti, i ako volite umetnost i imate vremena, obavezno ih posetite. Trg heroja je napravljen 1896. godine, u znak hiljadite godišnjice mađarskog osvajanja Karpatskog basena, što je dovelo do stvaranja Mađarske države 896. godine. Nakon obilaska trga, idite u banu Sečanji, jednu od najpoznatijih kupališta u Budimpeštu i uživajte u usluzi.
Drugi dan
Iako jedan vikend nije dovoljan da se vidi sve zanimljivo vreme je da istražite drugu obalu Dunava. Nakon doručka, ako ste umorni od pešačenja, krenite tramvajem preko Margaritinog mosta, ali čuveni Lančani most obavezno pređite pešice.
Sečenjijev lančani most je bio prvi stalni most koji je spojio Budim i Peštu 1849. godine. Most je osmislio engleski arhitekta Vilijam Tirni Klark. Ime je dobio po mađarskom političaru i reformatoru, grofu Ištvanu Sečenjiju koji je finansirao izgradnju mosta.
Do Dvorskog brda možete doći uspinjačom ili pešice – uspon ne traje više od desetak minuta. Dvorska četvrt u Budimpešti je kao iz bajke, sa predivnim kamenitim ulicama, lepo okrečenim kućama i predivnim pogledom preko Dunava na Peštu. Prvi stanovnici ove četvrti došli su u nju u 13. veku, nakon invazije Mongola. Budimska brda su pružala odličnu zaštitu od neprijatelja. Tokom 15. veka nastalo je zlatno doba za Budimsko brdo, kada je sklopljen brak između kralja Matije Korvina i Beatriče od Napulja 1476. godine. Danas je Budimski dvorac pod zaštitom UNESCO-a.
Obilazak možete početi u crkvi sv. Matije, koja je ime dobila po kralju Matiji, koji se u ovoj crkvi venčao dva puta.
Crkva je sagrađena u 15. veku, a tokom turskih osvajanja pretvorena je u džamiju i kasnije su ostale samo ruševine. U 17. veku, crkva je restaururana u baroknom stilu i do kraja 19. veka je sasvim uređena i vraćen joj je prvobitni sjaj. Ova crkva je i danas aktivna, a unutar nje se nalazi i muzej. Ulaz košta 1.400 forinti. Potrudite se da nađete vremena za obilazak ove crkve, jer je zaista pravo umetnočko delo.
Sa sto godina starog Ribarskog bastiona se pruža jedan od najvećih pogleda na grad. Tokom Srednjeg veka ovde se nalazila riblja pijaca, a bastion je sagrađen u čast lokalnih ribara. Ulaz u kulu se plaća, ali mnogi ljudi tamo ne idu, jer se divan pogled na grad pruža i sa okolnih balkona, a besplatan je.
Nakon toga, stižete do Budimskog dvorca. Izgradnja Budimskog dvorca počela je tokom 15. veka i ovaj dvorac je sagrađen u renesansnom stilu. Međutim, veći deo dvorca je uništen tokom invazije Turaka, i ponovo je sagrađen krajem 19. veka. Danas se u Budimskom dvorcu nalazi Mađarska nacionalna galerija, Budimpeštanski istorijski muzej i Nacionalna biblioteka. Mađarska nacionalna galerija je otvorena od utorka do nedelje i u njoj su izloženi radovi mnogih mađarskih umetnika. Budimpeštanski istorijski muzej je posvećen istoriji Budimpešte i takođe je otvoren od utorka do nedelje. Ulaz u oba muzeja se plaća.
Ako ste ljubitelj vina, zaputite se u Kuću mađarskih vina. Mađarska je poznata po vinima i u njoj se nalazi 22 regiona u kojima se gaji vinova loza. U Kući mađarskih vina je izloženo preko 500 boca, i uz malu naknadu možete probati nekoliko najpoznatijih vina.
Ispod Budimskog zamka se nalazi velika mreža prirodnih, međusobno povezanih pećina koju su stvorile termalne vode, ali ima i tunela koje su napravili ljudi. Lokalno stanovništvu je ove pećine koristilo vekovima, a najraniji tragovi ljudske aktivnosti na ovom mestu datiraju od pre pola miliona godina.
Viken ture nemaju planirane aktivnosti za veče pa ako uveče imate vremena, zaputite se u neku od budimskih banja – iskustvo je nešto drugačije nego u banji Sečenji. Nakon nekoliko sati, krenite nazad u Peštu. Obavezno prođite pored Parlamenta – jedinstveno je iskustvo videti ga noću, sa veštačkim osvetljenjem.
Ako imate još jedan dan, posetite Margaritino ostrvo. Nalazi se u sred Dunava i do njega se lako dolazi Margaritinim mostom. Ovo je predivno mesto za beg od gradske gužve, sa uređenim stazama za šetnju i džoging, srednjovekovnim ruševinama, muzičkom fontanom, malim zoo vrtom, akva parkom i mnoštvom zelenila.
Tu je i groblje Kerepeši, koje se nalazi nadomak Budimpešte. Osnovano je 1847. godine i jedno je od najstarijih groblja u Mađarskoj. Na ovom groblju su sahranjeni gotovo svi mađarski velikani.
Nekoliko korisnih saveta za izlet u Budimpeštu
- Voda iz vodovoda i na fontanama je bezbedna za piće.
- Ako prvi put idete na vikend u Budimpeštu ili Mađarsku kada plaćate račun u kafiću ili restoranu, nemojte govoriti „hvala“ dok ne dobijete kusur. Ako se zahvalite, to konobari shvataju kao znak da mogu da zadrže kusur.
- Koristite gradski prevoz umesto taksija – lako je snaći se u mreži prevoza, a i veoma je jeftin.
