Šta videti u gradu koji se nalazi i u Evropi i u Aziji i koji su mnogobrojna carstva pokušavala da osvoje tokom viševekovne istorije.Istanbul je jedna od najvećih svetskih metropola, sagrađen je oko 1000 godina pre nove ere i kako je kolonija Vizantija prerasla u Vizantijsko carstvo, današnji Istanbul, tadašnji Konstantinopolj, bio je prestonica carstva, a kasnije i Otomanskog carstva nakon osvajanja grada. U svakom slučaju, grad je zadržao svoje „sveto“ mesto u srcu svakog od ovih carstava. Grad je zvanično preimenovan u Istanbul nakon uspostavljanja Turske republike. Širom grada su raštrkani fascinantni ostaci njegove bogate i duge istorije, a vidik će svojom lepotom zadiviti svakog posetioca.
Iako tzv. „velika četvorka“ kad su u pitanju znamenitosti (Aja Sofija, Palata Topkapi, Plava džamija i Veliki bazar) ima mnogo toga da ponudi, ostaje Vam dovoljno vremena da istražite i vidite i ostale atrakcije u gradu. Iako je većina njih u blizini ili samom starom delu grada, Sultanahmetu, postoji niz drugih znamenitosti širom celog Istanbula.
1. Aja Sofija
Postoji legenda da je vizantijski car Justinijan, kada je prvi put ušao u crkvu kada je sagrađena 536. godine, glasno viknuo: „Slava Gospodu što sam sagradio ovako vredno zdanje. Solomone, prevazišao sam te!“. Aja Sofija je bila dragulj carstva, kojom se kralj dičio i pokazivao svetu bogatstvo i tehničke mogućnosti svog carstva. Po tradiciji, područje oko carskog trona u crkvi zvanično je bilo centar sveta. Iako je crkva pretvorena u džamiju nakon što je turska vojska osvojila Konstantinopolj, i na kraju, u 20. veku pretvorena u muzej, Aja Sofija je ostala jedna od najpoznatijih i najpopularnijih mesta u Istanbulu koje će videti skoro svaki turista koji dođe u Istanbul.
2. Palata Topkapi (Topkapi saraj)
Topkapi palatu je sagradio Mehmed II Osvajač u 15. veku. U ovoj čuvenoj palati nadomak Bosfora su stolovali sultani Otomanskog carstva sve do 19. veka. Ovaj ogromni kompleks predstavlja predivnu izložbu islamske umetnosti sa raskošnim baštama oivičenim detaljno ručno oslikanim pločicama, koje povezuju lavirint raskošno ukrašenih soba, zaštićenih visokim zidinama i kulom.
Neki od najpopularnijih mesta unutar ovog kompleksa su: Harem, gde su živele mnogobrojne sultanove konkubine i njihova deca; Drugo dvorište gde možete šetati kroz ogromnu Kuhinju i diviti se fantastičnom enterijeru Carske odaje za većanje; i Trećem dvorištu (gde su se nalazile sultanove privatne odaje), gde se nalazi impresivna kolekcija relikvija proroka Muhameda u Obezbeđenoj sobi – sefu, kao i Carska riznica, skladište zlatnih predmeta i dragog kamenja koji će Vas zaslepiti svojim sjajem i lepotom. Da biste potpuno obišli palatu Topkati, potrebno Vam je najmanje pola dana.Ako imate dovoljno vremena tokom posete Istanbulu obavezno je morate videti.
3. Plava džamija (Sultan Ahmetova džamija)
Ovaj arhitektonski biser je bio poklon sultana Ahmeta I prestonici; danas je poznat i pod nazivom Plava džamija. Sagrađena između 1609. i 1616. godine, džamija je izazvala veliko negodovanje među Muslimanima kada je gradnja dovršena jer je imala šest minareta (kao i Velika džamija u Meki). Sedmi minaret je dodat kao „poklon“ Meki i kako bi se ova džamija razlikovala od one u Meki. Džamija je dobila ime „plava“ jer je unutrašnjost oblepljena desetinama hiljada tzv. iznik pločicama, koje se odlikuju kobaltno-plavom bojom. Čitav vizuelni efekat spolja i iznutra i živahne boje enterijera čine ovu džamiju jednom od najvećih dragulja otomanske arhitekture.
4. Cisterna bazilika
Cisterna bazilika je jedna od najzanimljivijih turističkih atrakcija u Istanbulu koju obavezno treba videti. Ovaj ogromni podzemni hol, nalik na palatu, poduprt sa 336 stubova raspoređenih u 12 redova, nekada je služio kao bunar iz kog se vodom snabdevao centar grada još od doba Vizantije. Izgradnju je započeo Konstantin Veliki, a završio ju je car Justinijan u šestom veku. Mnogi stubovi iz prvobitne konstrukcije su zamenjeni stubovima starijeg, klasičnijeg stila i izrezbareni su. Najpoznatiji su tzv. Meduzini stubovi u severozapadnom delu, u koje je uklesana glava Meduze. Poseta ovom mestu je svakako nezaboravna – okruženi ste bezbrojnim stubovima sa kojih lagano kaplje voda.
5. Hipodrom
Izgradnju drevnog Hipodroma započeo je Lucije Septimije Sever 203. godine, a završio ju je Konstantin Veliki 330. godine. Ovo je bio centar vizantijskog javnog života, mesto na kom su se održavale javne igre i trke kočija, ali i sukobi. Danas od nekadašnjeg Hipodroma nije ostalo mnogo toga da se vidi, osim malog dela zidova galerije na južnoj strani, ali zato u parku koji danas postoji postoje mnogobrojni spomenici.
Na severozapadnoj strani stoji fontana, koju je onomanskom sultanu poklonio nemački car Vilhem II 1898. godine. Dalje, ako krenete ka jugozapadu, naićićete na tri antička spomenika: 20 metara visok Egipatski obelisk iz Heliopolisa; Zmijski stub koji je car Konstantin doneo iz Delfija i kameni obelisk koji je prvobitno bio obložen zlatom i bronzom, dok ga nisu ukrali vojnici tokom četvrtog krstaškog rata 1204. godine.
6. Istanbulski arheološki muzej
Nadomak palate Topkapi nalazi se ovaj muzej u kom je izložen zadivljujuć niz eksponata ne samo iz Turske, već i sa Bliskog istoka, koji nas vodi kroz dugačku i bogatu istoriju ovog regiona pa ako Vas ova tema zanima obavezno sve ovo morate videti. Postoje tri odvojena dela muzeja i svaki treba posetiti: Muzej drevnog orijenta, glavni Arheološki muzej i Popločani paviljon Mehmeda Osvajača, u kom se nalazi ogromna kolekcija keramičkih eksponata. Osim ovoga, nikako nemojte zaobići sobu sa izložbom pod nazivom Istanbul kroz vekove, koja se nalazi u glavnom Arheološkom muzeju.
7. Veliki bazar (Kapali čaršija)
Za većinu turista obilazak Istanbula podrazumeva koliko obilazak muzeja i turističkih atrakcija, toliko i šoping, a u Kapali čaršiju dođe gotovo svako. Ova ogromna, natkrivena pijaca je zapravo prvi tržni centar na svetu; zauzima čitavu gradsku četvrt, okružena je debelim zidovima i nalazi se između Nuruosmanlijske i Bajazitove džamije. Ulazi se kroz jednu od 11 kapija odakle kreće lavirint natkriljenih prolaza kroz načičkane prodavnice i štandove. Različite trgovine (odnosno proizvodi koji se prodaju) su razdvojeni u različite delove bazara, što snalaženje čini lakšim.Ovo je i mesto koje će videti svaki turista iz naših krajeva pre drugih atrakcija u Istanbulu.
8. Sulejmanova džamija
Visoko na brdu Starog grada uzdiže se Sulejmanova džamija, jedno od najprepoznatljivijih mesta u Istanbulu. nju možete lako videti i iz drugih delova Istanbula.Sagradio ju je Sulejman Veličanstveni, a projekat je poverio poznatom arhitekti Sinanu. Građena je u periodu 1549-1575 godine. Enterijer je poznat po tome da je svod visok čitava 53 metra, savršeno skladnim proporcijama i unikatnim dizajnom. Okružena je mirnom, divnom baštom u kojoj se nalazi i groblje i gde počiva i sam sultan Sulejman i njegova žena Haseki Hurem sultanija, na zapadu poznata i kao Rokselana.
9. Pijaca začina (Misir čaršija)
Misir čaršija je mesto koje ćete svakako videti ako želite da kupite ratluk (turska poslastica), sušeno voće, koštunjavo voće, čajeve, i, naravno, začine. Većina novca kojim je finansirana gradnja ove pijace došla je od poreza koji je otomanska vlada naplaćivala na egipatske proizvode i zato „Misir čaršija“ na turskom zapravo znači „egipatska pijaca“. Pijaca začina je jedna prilično atraktivna za turiste i svakodnevno je neverovatno pretrpana užurbanim ljudima i velikim grupama turista koji su se upravo iskrcali sa broda. Ako želite da je posetite, idite pre 11 h ili posle 16 h, kada je gužva manja.
10. Palata Dolmabahče
U raskošnoj i kitnjastoj palati Dolmabahče se jasno vidi uticaj evropskih trendova u dekoraciji i arhitekturi na Otomansko carstvo u 19. veku. Sagradio ju je sultan Abdulmedžid I 1854. godine kako bi u nju izmestio rezidenciju iz palate Topkapi. Vrtovi su puni fontana i cvetnih bokora, dok je unutrašnjost čista sjaj i raskoš turskog renesansnog stila. Enterijer je mešavina rokokoa, baroka, neoklasičnog i otomanskog stila, sa gigantskim kristalnim lusterima, pozlaćenim predmetima, nameštajem u francuskom stilu i predivnim freskama na plafonima.
11. Hora (Crkva Hrista Spasitelja u polju – danas muzej Hora ili Karije)
„Hora“ na grčkom znači „zemlja“ i ova predivna crkva se nalazi tik izvan zidina starog Konstantinopolja. Prva crkva je verovatno sagrađena ovde u 5. veku, ali ono što danas možemo videti je građevina koja je u 6. veku sagrađena, a u 9. potpuno uništena i od tada je nekoliko puta restaurirana u periodu imeđu 11. i 14. veka.
Crkva (danas muzej) je, s pravom, svetski poznata po neverovatno živopisnim mozaicima iz 14. veka i freskamapreko celih zidova i tavanica koji su ostali gotovo netaknuti nakon dva veća preuređivanja. Ovi fantastični primeri vizantijske umetnosti oslikavaju širok spektar hrišćanskih tema, od postanja, Hristovih priča do Novog zaveta.
12. Muzej turske i islamske umetnosti
Smešten u palati Ibrahim Paše, velikog vezira sultana Sulejmana Veličanstvenog, ovaj muzej je nezaobilazno mesto za svakoga ko se interesuje za otomansku umetnost. Kolekcija tepiha i tapiserija koja se nalazi u ovom muzeju je jedna od najboljih na svetu, svaki primerak je izrađivao neki od najboljih zanatlija tog vremena, a tu su i izvrsne izložbe keramike, kaligrafije i rezbarija.
13. Mala Aja Sofija (Crkva svetih Srđa i Vaha)
Pre nego što je car Justinijan sagradio Aja Sofiju, uradio je „test“ projekat tako što je sagradio manju crkvu iste strukture. Prvobitno ime joj je bilo Crkva svetih Srđa i Vaha, ali očigledna sličnost sa Aja Sofijom je dovela do toga da ova crkva u narodu postane poznatija kao Mala Aja Sofija. Tokom otomanske vladavine crkva je pretvorena u džamiju i još uvek je u funkciji kao džamija. Iako nije toliko velika kao druge građevine u Istanbulu, nedavno je potpuno restaurirana, izgleda predivno i svakako je vredno odvojiti vreme i videti je.
14. Rustem-pašina džamija
Verovatno najlepša džamija u Istanbulu, u Rustem-pašinoj džamiji nalaze se najsavršenije izničke pločice u gradu. I spoljni i unutrašnji zidovi su okrašeni ovim zadivljujućim, ručno izrađenim pločicama punim sitnih detalja u plavoj, crvenoj i zelenoj boji.Vredi videti!
15. Tvrđava Jedikule
Iako je malo teže doći do predgrađa u kom se nalazi tvrđava Jedikule, ova lokacija je svakako vredna takvog puta. Ako imate dovoljno vremena i piatate se Šta videti u Istanbulu uvrstite i uvu atrakciju u svoj plan posete ovom ogromnom grad.Sagradio ju je u pedom veku car Teodosije II, kao južni deo odbrambenih zidina Konstantinopolja. Ogromni luk (zazidan u kasnijem vizantijskom dobu) bio je poznat kao Porta Aurea (Zlatna kapija), sa vratima obloženim zlatom. Kada su Turci osvojili grad, koristili su ovu tvrđavu kao odbrambeni zdi, a kasnije i kao zatvor i mesto gde su vršena pogubljenja. Tvrđava je pre nekoliko godina renovirana i možete se popeti na vrh zidina, odakle se pruža nezaboravan vidik na Mramorno more.
